Martin Zubimendi – Viên ngọc quý và mẫu tiền vệ lý tưởng cho Arsenal

Tân binh của Arsenal, Martin Zubimendi, đã từng có thể trở thành một vận động viên lướt sóng hay một kỳ thủ cờ vua hàng đầu, nhưng cuối cùng anh đã chọn con đường trở thành một trong những tiền vệ trụ giá trị nhất châu Âu.

Danh sách những đội bóng và huấn luyện viên đang theo đuổi Martin Zubimendi ngày càng dài khi anh thể hiện phong độ xuất sắc tại Real Sociedad và nổi bật trong mắt nhiều ông lớn. Năm 2023, HLV Xavi của Barcelona đã thể hiện sự quan tâm đặc biệt muốn mang anh về Camp Nou. Liverpool tưởng như đã gần đạt được thỏa thuận chiêu mộ anh vào mùa hè năm ngoái. Xabi Alonso, tân HLV của Real Madrid, người đã giúp phát triển lối chơi của Zubimendi, cũng cho thấy khả năng tái hợp giữa hai thầy trò là điều hoàn toàn khả thi trong mắt nhiều người ở Bernabeu.

Trong cuộc đua này, Mikel Arteta của Arsenal là người quyết tâm nhất. Ngày 6/7, Arsenal đã chính thức công bố việc chi khoảng 65 triệu euro để sở hữu “viên ngọc quý” này cho đội bóng.

Dù có nhiều đội bóng theo đuổi, cựu tiền vệ Tây Ban Nha hiện là huấn luyện viên cũng chính là những người đánh giá cao Zubimendi nhất. Javi Gracia, cựu HLV của Leeds United, Malaga và Valencia, cho biết lý do là sự kết hợp hoàn hảo giữa những phẩm chất của Zubimendi trong cả tấn công và phòng ngự.

“Một tiền vệ trung tâm cần có tầm nhìn về mục tiêu chung của đội, và như một huấn luyện viên, chúng tôi thường ưa thích những cầu thủ mang trong mình những phẩm chất tương tự như chúng tôi thời còn thi đấu,” Gracia chia sẻ với The Athletic. Ông đã từng chơi ở vị trí tiền vệ phòng ngự cho Real Sociedad vào những năm 1990 và đã theo dõi chặt chẽ sự phát triển của Zubimendi tại Anoeta. “Đối với những người từng là cầu thủ xuất sắc như Mikel, Xabi hay Xavi, việc tìm kiếm một người có thể thực hiện những điều mà họ làm là không dễ. Nhưng Martin chính là mẫu cầu thủ lý tưởng: trung thực, cần cù, hào phóng và cống hiến, với khả năng cả trong tấn công và phòng ngự.”

Zubimendi sinh ra vào tháng 2 năm 1999 tại khu phố yên bình Ulia ở San Sebastian, với mẹ là giáo viên và cha là giảng viên đại học trong ngành giáo dục thể chất, đồng thời là huấn luyện viên của một đội bóng bán chuyên trong khu vực Basque. “Trong gia đình tôi, thể thao luôn được coi như một tôn giáo,” Zubimendi từng chia sẻ với Diario Vasco vào năm 2020.

Sự nghiệp của anh bắt đầu từ đội bóng khu phố Lengokoak trước khi gia nhập đội trẻ Antiguoko – nơi đã từng có những tên tuổi nổi bật như Mikel Arteta và Xabi Alonso. Zubimendi đã chiến thắng với đội U14 tại Donosti Cup 2012, một giải đấu trẻ danh giá tổ chức tại sân Anoeta của Real Sociedad, và từ đó La Real đã để mắt đến anh, mặc dù anh vẫn chưa thể hiện được tài năng nổi bật đủ để được coi là được sẽ là cầu thủ chuyên nghiệp.

“Martin đã tập luyện với La Real trong ba năm mà vẫn chưa ký hợp đồng chính thức,” Chủ tịch CLB Antiguoko, Roberto Montiel, chia sẻ với The Athletic. “Khi đến cấp độ Cadete (U15), Martin đã có những bước tiến rõ nét và bắt đầu thu hút sự chú ý từ một vài CLB khác, chính lúc đó La Real mới quyết định ký hợp đồng với cậu ấy.”

Tại học viện Zubieta của Real Sociedad, sự nghiệp của Zubimendi tiếp tục phát triển ổn định mà không có những bước đột phá quá bùng nổ. Anh ra mắt đội B của Real Sociedad khi mới 18 tuổi dưới sự dẫn dắt của HLV Imanol Alguacil tại giải hạng Ba cũ của Tây Ban Nha (Segunda B). Thời điểm đó, nhiều cầu thủ khác lại có lộ trình lên đội một nhanh hơn anh.

Mùa hè năm 2019, Xabi Alonso tiếp quản đội B của La Real. Là một tiền vệ phòng ngự từng chơi cho La Real, Liverpool và Real Madrid, Alonso thấy nhiều điều tương đồng giữa mình và Zubimendi về vị trí thi đấu, lai lịch cũng như tính cách, và đã dành nhiều thời gian để hướng dẫn cậu trong vai trò này.

Các nguồn tin cho biết Alonso xem Zubimendi như một “sứ mệnh riêng” của mình. Zubimendi chia sẻ với El País vào năm 2023:

“Mùa giải 2019-2020 đã là một bước ngoặt với tôi vì trước đó tôi không được thi đấu nhiều. Alonso đã dành cho tôi nhiều thời gian hơn so với những người khác, vì ông ấy muốn có một cầu thủ ở vị trí đó có thể thực hiện được những điều mà ông từng làm.”

Sau một năm học hỏi từ Alonso, Zubimendi đã sẵn sàng để gia nhập đội chính của Real Sociedad, dưới sự dẫn dắt của HLV Imanol Alguacil. Khi bóng đá dần trở lại sau đại dịch Covid-19 vào mùa hè 2020, anh nhanh chóng có suất đá chính và góp công lớn vào việc giúp Real Sociedad kết thúc mùa giải ấn tượng bằng tấm vé dự Europa League.

Mùa giải sau đó, Zubimendi khẳng định vị trí của mình ở hàng tiền vệ, phối hợp với các đàn anh như David Silva và Mikel Merino, giúp Real Sociedad giành chức vô địch Cúp Nhà Vua Tây Ban Nha 2020, sau khi đánh bại đối thủ Athletic Club tại trận chung kết diễn ra vào tháng 3 năm 2021.

Phong độ xuất sắc của Zubimendi đã đưa anh vào đội hình U21 Tây Ban Nha tại Giải vô địch U21 châu Âu trong mùa hè năm đó, với đội dừng chân ở bán kết trước Bồ Đào Nha. Sau đó, anh còn góp mặt tại Thế vận hội Tokyo, nơi Tây Ban Nha giành ngôi á quân sau trận chung kết thua Brazil. Hai đội tuyển trẻ này đều được dẫn dắt bởi HLV Luis de la Fuente, người sau này trở thành HLV trưởng đội tuyển quốc gia Tây Ban Nha.

Tháng 9 năm 2022, Zubimendi đã đảm nhiệm vai trò quan trọng trong đội hình của Real Sociedad, dẫn dắt đội giành chiến thắng ngay trên sân của Manchester United ở vòng bảng Europa League. HLV Gracia nhận xét: “Zubimendi đã phát triển mạnh mẽ trong hệ thống 4-3-3 của La Real, thường chơi ở vị trí số 6 – tiền vệ lùi sâu nhất trong bộ ba trung tuyến. Hầu hết những pha tấn công của đội đều đi qua chân cậu ấy. Đôi khi, Zubimendi cũng lùi về giữa hai trung vệ để khởi đầu những pha lên bóng từ hàng thủ.”

“Cậu ấy là người kết nối lối chơi toàn đội, giữ cho nhịp độ trận đấu luôn trôi chảy. Khi cần phòng ngự, Zubimendi cũng có thể lui về để củng cố hàng phòng ngự. Một cầu thủ thực sự toàn diện.”

Bản hợp đồng mới ký vào tháng 10/2022 đã nâng mức phí giải phóng của Zubimendi lên 60 triệu euro khi nhiều CLB lớn muốn có anh. “Zubimendi là một tiền vệ trụ phi thường,” HLV Xavi đã nhấn mạnh với Sport vào tháng 5/2023. “Cậu ấy nắm bắt nhịp điệu trận đấu cả khi có và không có bóng. Cậu ấy mạnh mẽ trong những pha tranh chấp và rất hiểu triết lý chơi bóng mà chúng tôi yêu thích ở Barca.”

Tuy nhiên, ban lãnh đạo Barca khi đó cảm thấy mức phí giải phóng là quá cao cho một tiền vệ phòng ngự. Trong khi đó, Real Sociedad lại rất hài lòng với sự ổn định của mình. Vào mùa thu năm đó, đội bóng của HLV Alguacil dẫn đầu bảng đấu Champions League, vượt qua những tên tuổi lớn như Inter, Benfica và Red Bull Salzburg, chỉ để thủng lưới 2 bàn sau 6 trận vòng bảng. Dù chỉ dừng chân ở vòng 1/8 trước Paris Saint-Germain, đây vẫn là một thành tích đáng nhớ của một tập thể có nhiều cầu thủ trưởng thành từ chính học viện của CLB như Zubimendi, Mikel Oyarzabal, Robin Le Normand và Ander Barrenetxea.

Mùa hè năm ngoái, Zubimendi đã góp mặt trong đội tuyển Tây Ban Nha vô địch EURO 2024, anh được tung vào sân thay Rodri (Manchester City) sau khi đàn anh bị chấn thương trước trận chung kết gặp đội tuyển Anh, nơi Tây Ban Nha giành chiến thắng 2-1. Tại thời điểm đó, Liverpool đang là đội nỗ lực nhất để thuyết phục anh rời quê nhà, nhưng Zubimendi đã cân nhắc kỹ lưỡng và quyết định ở lại Real Sociedad – CLB quê hương của mình. Quyết định này đã khiến Liverpool cảm thấy như thể anh đã “nuốt lời” với họ.

“Triết lý sống của tôi là làm theo tiếng gọi của trái tim,” Zubimendi chia sẻ với El Pais hồi tháng 10 năm ngoái. “Mỗi kỳ chuyển nhượng đều có nhiều tin đồn về các CLB khác nhau; điều đó là bình thường. Tôi tin rằng điều tốt nhất là ở lại CLB, tiếp tục hoàn thiện bản thân và phát triển.”

Bên cạnh sự gắn bó với Real Sociedad, Zubimendi cũng thể hiện niềm yêu mến quê hương San Sebastián trong cuộc sống thường ngày. Anh đang sống tại khu phố Gros, một trong những nơi sầm uất nhất thành phố, chỉ cách nhà cha mẹ vài phút đi bộ và gần bãi biển Zurriola. Mặc dù khu vực này rất lý tưởng cho việc lướt sóng, nhưng Zubimendi lại thừa nhận trên ABC vào tháng 7/2024 rằng: “Bạn bè tôi thì lướt sóng, nhưng tôi không làm vậy vì tôi chơi bóng đá.”

Hiện tại, Zubimendi đang theo học ngành Khoa học thể chất và thể thao tại Đại học Burgos. Khi còn nhỏ, anh từng là nhà vô địch cờ vua khu vực Gipuzkoa khi mới 11 tuổi và cho đến nay vẫn giữ thói quen chơi cờ.

“Cờ vua giúp tôi rèn luyện khả năng tập trung và kiểm soát các tình huống, có nhiều điểm tương đồng với bóng đá; chỉ một sai lầm nhỏ cũng có thể khiến bạn phải trả giá đắt,” Zubimendi chia sẻ với Relevo trong kỳ Euro mùa hè năm ngoái.

Mùa giải 2024-25 của Real Sociedad đã đánh dấu sự kết thúc của một giai đoạn ổn định, thành công của CLB. Mikel Merino đã gia nhập Arsenal, Robin Le Normand chuyển sang Atletico Madrid. Trong mùa giải này, giám đốc thể thao Roberto Olabe và HLV trưởng Imanol Alguacil cũng đã xác nhận sẽ rời khỏi CLB.

Việc Zubimendi ra đi chỉ còn là vấn đề thời gian. Ngay từ tháng 1, Arsenal đã bắt đầu tăng cường nỗ lực chiêu mộ tiền vệ người Tây Ban Nha. Những nguồn tin cho biết, Zubimendi tin rằng anh đã chứng tỏ khả năng sẵn sàng để bước lên một tầm cao mới – thi đấu tại Premier League và góp mặt thường xuyên ở Champions League.

HLV Mikel Arteta đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thương vụ này. Khi tin đồn chuyển nhượng lan rộng vào tháng 5, các camera đã ghi lại khoảnh khắc thú vị: HLV Alguacil, người đồng hương của Zubimendi, vui vẻ hô khẩu lệnh tiếng Anh: “intensity!” như để chuẩn bị cho viễn cảnh anh sẽ thi đấu ở nước ngoài.

Cuối tháng 5, sau khi Real Madrid bổ nhiệm Xabi Alonso làm HLV trưởng, diễn biến thương vụ này đã có nhiều thay đổi. Kể từ khi Toni Kroos giải nghệ vào năm 2024, đội bóng Hoàng gia đã luôn thiếu một cầu thủ có khả năng kiểm soát trận đấu từ tuyến giữa – vị trí mà Zubimendi rất phù hợp. Anh đã làm cho mọi thứ trở nên hồi hộp hơn khi chia sẻ vào đầu tháng 6 rằng “mùa hè này sẽ còn dài” khi được hỏi về tương lai của mình.

Zubimendi tiếp tục thể hiện đẳng cấp của mình trong cả hai trận đấu của tuyển Tây Ban Nha tại UEFA Nations League, thậm chí còn ghi bàn trong trận hòa 2-2 với Bồ Đào Nha tại chung kết. Dù lối chơi của anh thu hút sự chú ý của nhiều người ở Bernabeu, ban lãnh đạo Real Madrid cuối cùng vẫn không chính thức vào cuộc để chiêu mộ anh.

Tất cả những nghi ngờ đã được xua tan khi Zubimendi có mặt tại London vào ngày 20/6 để gặp gỡ các quan chức Arsenal và hoàn tất các thủ tục chuyển nhượng. Đến ngày 6/7, thương vụ đã chính thức được công bố: anh đã ký hợp đồng có thời hạn 5 năm với CLB Emirates.

“Mỗi khi Zubimendi thi đấu cho đội tuyển quốc gia, cậu ấy đều thể hiện phong độ ấn tượng tương tự như khi thi đấu cho Real Sociedad suốt nhiều năm qua,” HLV Javi Gracia nhận xét.

“Cậu ấy có thể lực đủ để đối đầu tại Premier League – nơi yêu cầu cầu thủ phải di chuyển liên tục. Lối chơi của La Real đã thiên về pressing tầm cao, vì vậy tôi tin rằng Zubimendi sẽ không gặp khó khăn gì khi thích nghi với bóng đá Anh.”